Literature: ހައްދުންމަތީ ބަހުރުވައިން: އުފަން ރަށްވެހިންނަށް އިލްތިމާސެއް

http://www.fanvai.info/fanvaihome/58-vazanbahuruva/2135-2011-05-02-19-00-39.html

ހައްދުންމަތީ ބަހުރުވައިން: އުފަން ރަށްވެހިންނަށް އިލްތިމާސެއް

02 މެއި 2011

ޢަބްދުލްޢަޒީޒު ޖަމާލު އަބޫބަކުރު

އިނބައިމެންގެ ރަށަކޫ މިޔޯއޭ ބޮނާށޭ،
       އަފައިމެން މިތަން މޮޅަކެރާން ކަންކެރާށޭ!              އިނބައިމެން މުސަޅަ ކުއްދުނަށް ކަންވެވޭޅޭ،
                     ނުބައި ކަންތެކާ ދުރަވެ ހޭކަންކެރާށޭ!އެހެން ރަށްރަށުން އަންނަ މީހުންނަކޫވެސް،
             އަޚުންކަން ބަލައިގެން ޖެހޭޅޭ އެހީވާން
                  ބަހެއް އަދި ބަޔެއްވެސް ނެތޭ ދެރަ ކަލޫނޭ،
                               އަހިން މީ ބޮނަން ހޭ ބަހެއްކަންދެކޭށޭ!ފަށަންވޫއެ ޚިދުމަތްތެކެއް އަދު ކެރާން،
            ރަށަށް އަދި މި އަތޮޅަށް މޮޅަށް ކަންކެރާން
                 ހަށަންބަނދެ ނުހުރެ ކޮޅަކޮޅަށް ދުވެ ހަދާން،
                              ނަށާން އޮޅުމަކޫވެސް "ކަމެއް"ކަން ދެކޭށޭ!މި ދުނިޔޭ އެމީހަކު އޮޅެން އިރު ތެދޭ،
           އެދުނިޔޭގެ ހެވަތަށް ތިމާ ށޭ އެދޭ
                    ނިދުން ގިނަނުކޮށް އަމަލުތެއް ގިނަ އެދެން،
                             ވިދުން ކުރިމަގަށް އަންނަ ކަންތެއް ކެރާށޭ!އެމީހަކު ކެރީ ހޭކަމެއް ވާން އޮތުއްވާ،
           ދެމީހުން ގުޅީގެން ވިޔަސް ވާން އޮތުއްވާ
                    ދެމީ ތަންކޮޅެއްދޫނުކޮށް މުށުތެރޭން،
                            އެކަން ދެމި އޮވެއިތޯ އަބަދުވެސް  އޮޅޭށޭ!                     -------------------                       ނިމުނީ

Gallery: އެކި ހަނދާންތައް

Break time  ( BA.L)  @ L. Gan Campus  (06/05/2016)

Break time  ( BA.L)  @ L. Gan Campus  (13/05/2016)

Break time  ( BA.L)  @ L. Gan Campus  (13/05/2016)

1st sem last block; Dinner  ( BA.L)  @ L. Gan Campus  (13/05/2016)

Literature: ހައްދުންމަތީ ބަހުރުވައިގެ ޚާއްޞިއްޔަތުގެ ތެރެއިން. . . . . . . "އިނބަ" ގެ ޙަޤީޤަތަކީ ކޮބާ؟

ހައްދުންމަތީ ބަހުރުވައިގެ ޚާއްޞިއްޔަތުގެ ތެރެއިން. . . . . . . "އިނބަ" ގެ ޙަޤީޤަތަކީ ކޮބާ؟

 ޢަބްދުލްޢަޒީޒު ޖަމާލު އަބޫބަކުރު01 ޖޫން 2011

އަޅުގަނޑުމެންގެފަޚުރުވެރި ދިވެހިބަހަކީވެސް އެހެން ބަސްބަހުގެ ޠަބީޢަތާ އެއްގޮތަށް ހެދިބޮޑުވަމުން ތަރައްޤީވަމުން އަންނަ ބަހެކެވެ. އަދި މިބަހުން ވާހަކަދައްކާމުޖުތަމަޢެއް ދިރިއުޅޭތަނަކާއި ޙާލަތަކާއި އެ ބަޔެއްގެ ފެންވަރާ ގުޅިގެންއެކި ސަރަޙައްދުތަކުގައި ވެސް ތަފާތުތަކެއް ހުންނަ ބަހެކެވެ. ޖުޣުރާފީގޮތުން އެ މުޖްތަމައެއް ދިރިއުޅޭ ތަނަކާއި ދަތުރުފަތުރާއިމުޢާމަލާތުގެ ދުރު ގާތްމިނާއި ތަޢުލީމީ ފެންވަރުގެ ސަބަބުން މި ތަފާތުބޮޑުވެ ކުޑަވުމަށް މަގުފަހިވަމުން އަންނަ ބަހެކެވެ. މިއީ ދުނިޔޭގެ ހުރުހައިބަހެއްގެވެސް ޠަބީޢަތެވެ. މިދެންނެވި ތަފާތަށް އަދަބިއްޔާތުގެޢިލްމުވެރީން ނުވަތަ ބަސްވާރުން ދީފައިވާ ނަމަކީ ބަހުރުވައެވެ.
ދިވެހިރާއްޖޭގައިވެސް ތަފާތު ބަހުރުވަތައް އެބަ ހުއްޓެވެ. މާލޭ ބަހުރުވެޔާ އަޅައިބަލާއިރުއުތުރުގެ އަތޮޅުތަކަށްވުރެ ދެކުނުގެ އަތޮޅުތަކުގައި ބަހުރުވައިގެ ތަފާތުބޮޑުކަމުގައި ފާހަގަކުރެވެއެވެ. މިއިން ކޮންމެ ބަހުރުވައެއްގައި ވެސް ވަކިޚާއްޞިއްޔަތެއް އޮވެއެވެ. މި ގޮތުން މިއަދު އަޅުގަނޑު މި ބަލައިލަނީހައްދުންމަތީ ބަހުރުވައިގެ ޚާއްޞިއްޔަތުގެ ތެރެއިން "އިނބަ" ގެ މައްޗަށެވެ. އެ ލަފުޒުގެ ޙަޤީޤަތުގެ މައްޗަށެވެ.
ގިނަ ބޭފުޅުންނަށް ޤަބޫލުފުޅުކުރެވޭ ގޮތުގައި "އިނބަ" އަކީ މާލެ ބަހުރުވައިގައި ބޭނުންކުރާ "ކަލޭ" ގެބަދަލުގައި ހަމަ އެ މާނައިގައި ހައްދުންމަތީ މީހުން ބޭނުންކުރާ ލަފުޒެކެވެ. ނަމަވެސް މިއީ ޙަޤީޤަތެއް ކަމަށް ދެންނެވޭކަށް ނެތެވެ. ޙާޤީޤަތަކީ "އިނބަ" އަކީ މާލޭ ބަހުރުވައިގައި ވެސް ބޭނުންކުރެވުނު އަދި މިހާރުއިހުމާލުކޮށްލުމުގެ ސަބަބުން އެ ބަހުރުވައަށް ފަޤީރުކަމެއް ލިބިފައިވާލަފުޒެއް ކަމެވެ. އަދި  "ކަލޭ" އުފެދިގެންއައީމާފަހުންކަމެވެ. ހަމަމިފަދައިން "އިނބަ" ގެ މަޤާމު "ކަލޭ" އަށް އަދިވެސް ނުލިބޭކަމެވެ.
ކޯފާވެވަޑައިނުގަންނަވާށެވެ! އަޅުގަނޑު މި ދެންނެވި ބަހުގެ ހެތްކަކަށް ބޭނުންފުޅުވާ ނަމަ ކުރީގެލިޔުންތަކަށް ކަޅިއެއް އުއްކަވައިލައްވާށެވެ! މިސާލަކަށް "ޒުހުރުލްކަމާލާތި ފީ އަޙުކާމިލް ޢިބާދާތި" (ބޮޑުތަރުތީބު) ގައި "އިނބަ ބުނާހުށި" މިލަފުޒު އެތައް ފަހަރަކު ތަކުރާރުވެފައިވެއެވެ.
ތަޢައްޞުބުންއެއްކިބާވެވަޑައިގެން ހުސް ހި ތް ޕު ޅަ ކު ން ވިސްނައިވަޑައިގެންފިނަމަ"އިނބަ" އާއި "ކަލޭ" ގެ ތަފާތުތަކެއް ހުރިކަމަށް ގަބޫލުފުޅުކުރެވިދާނެއެވެ. އެއީ އެ ދެ ލަފުޒުބޭނުންކުރެވޭގޮތުގެސަބަބުންނެވެ. "ކަލޭ" އަކީ އިޙުތިރާމް ކުރެވޭ ފަރާތްތަކަށް މުޚާޠަބުކޮށް ބޭނުންކުރަންއެކަށީގެންވާ ލަފުޒެއްނޫނެވެ. އެކަށީގެންނުވާންވީ ކީއްވެގެންތޯ ބަޔަކުސުވާލު ކުރިޔަސް ހަމަގައިމު ވެސް މުޖުތަމައު ޤަބޫލުކުރާނީ މިދެންނެވިގޮތަށް ކަމަށް ތިޔަބޭފުޅުން ވެސް ޤަބޫލުފުޅުކުރައްވާނޫއެވެ. މިސާލަކަށް މަންމައާއި ބައްޕަގެ މުޚާޠަބުގައި "ކަލޭ" ބޭނުމެއްނުކުރާނެވެ. އަދި ޓީޗަރެއްފަދަ ތިމާއިޙްތިރާމްކުރާފަރާތަކަށް ވެސް މި ބަދަލު ނަމުންމުޚާޠަބެއް ނުކުރާނެއެވެ. މިފަދަ މަޤާމެއްގައި 'ކަލޭ" ބޭނުންކޮށްފިނަމައެއީ އަދަބުކުޑަވުމުގެ އިންތިހާކަމަށް މުޖުތަމަޢުގެ ކޮންމެ ފަރުދަކު ވެސްދެކޭނެއެވެ. ނަމަވެސް މިޔާ ޚިލާފަށް "އިނބަ" ގެ ބޭނުން ކުރެވެނީ އިނގިރޭސިބަހުގައި "YOU " ބެނުންކުރާ މާނައިގައެވެ. މިސާލަކަށް ހައްދުންމަތީބަހުރުވައިގައި "ހޭއި އަމާ! އިނބަ ނުބޮނަމެއްނޮ، މަ ކެރާންވީކަމެއް؟" މިއީއެއްވެސް ހާލެއްގައި ބޭއަދަބީ ބަހެއްނޫނެވެ. ނަމަވެސް މި ޖުމުލަ މާލޭބަހުން ބޭނުންކުރާއިރު "އިނބަ"ގެ ބަދަލުގައި "ކަލޭ" ބޭނުންކުރުމަކީއަދަބާޚިލާފް ކަމެކެވެ. މިސާލަކަށް: "އޭއި މަންމާ! ކަލޭ ނުބުނަމެއްނު މަކުރާންވީ ކަމެއް؟" މިހެން ސުވާލުކުރުމަކީ ވަރަށް ބޮޑު ބޭއަދަބީ ކަމެކެވެ. މި ޖުމުލައި ގައި މިއޮތް ބަދަލުނަމުގެ ބަދަލުގައި ވެސް މާލޭ ބަހުރުވައިގައިބޭނުންކުރާނީ "މަންމަ" މި ލަފުޒެވެ. ވީމާ ޢާއްމު އަދަބީ ބަހުރުވައިގައިވާހަކަ ދެކެޥޭ 2 ވަނަ ފަރާތަށް ނިސްބަތްވާ ބަދަލުނަން އުނިވުމްގެ ސަބަބުންބަހުރުވައަށް ފަޤީރުކަން ލިބިފައިވާ ކަމަށް އެބަ ދަލީލު ލިބެއެވެ. އެހެންކަމުން "ކަލޭ" ގެ ބަދަލުގައި ބޭނުން ކުރާނެ (ދެވަނަ ފަރާތަށްނިސްބަތްވާ) ބަދަލު ނަމެއް ޢާއްމު އަދަބީ ބަހުރުވައިގައި ވެސް އޮންނާނެކަންއެބަ އެނގެއެވެ. އަދި އެއީ އެއްވެސް ޝައްކެއް ނެތް ގޮތުގައި "އިނބަ" އެވެ.
ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާއަށް ނިސްބަތްކޮށް އަޅުގަނޑުމެންބޭނުންކުރަނީ މާތްކަމުގެ އެއްމެ މަތިވެރި ދަރަޖަކަމަށްވާއިރު ﷲ ތަޢާލާގެޙަޟްރަތާ މުޚާތަބުކޮށް "އިނބަ" ބޭނުންކުރެވޭ ކަމީ "އިނބަ" އާއި "ކަލޭ" ގެތަފާތުތަކެއް ހުރިކަން ސާބިތުވާ ވަރުގަދަ އަނެއް ދަލީލެވެ. "އިނބަސުވާމީންގެ"، އިނބަ ރަސްކަލާންގެ" ފަދަ އިސްމުފުޅު ތަކުގައި އެވާ "އިނބަ" ގެ ބަދަލުގައި ޢާއްމު އަދަބީ ބަހުރުވައިގައި އެވާ 'ކަލޭ" އެއް ބޭނުމެއްނުކުރެވެއެވެ. މިއިން އެނގެނީ "ކަލޭ" އާއި "އިނބަ" ގެ ދަރަޖައިގެ ތަފާތުބޮޑުކަމެވެ.    މި ކަންކަމަށް ފުންކޮށް ނަޒަރު ހިންގައިލުމުންދޭހަވެ އެނގެނީ "ކަލޭ" އަކީ މާލޭ ބަހުރުވައިގައި "އިނބަ" ބޭނުން ކުރެވެމުންއައި ދުވަސްވަރު ޤަދަރު ކުޑަކުރުމުގެ ގޮތުން ވަކި ފެންވަރެއްބެ ބަޔަކާމުޚާޠަބު ކުރުމަށްޓަކައި ބޭނުންކުރަން ފެށުނު ލަފުޒެއްކަމަށްވުން ވަރަށްކައިރި ކަމެކެވެ. އަދި "ކަލެ" އަކީ "އިނބަ" ގެ ބަދަލުގައި ތަޢާރުފުވިބަހަކަށް ވީނަމަ "ކަލޭ" އަށް ދިވެހި މުޖުތަމައު ގައި މިހާރު މި އޮތް ދަށްމަޤާމު އެ ލަފުޒަށް ޙައްޤެއް ނުވީސްކަމެވެ.    
"ކަލޭ" އަކީދަށުދަރަޖައިގެ މީހުނާ މުޚާޠަބުކުރުމަށް ބޭނުންކުރަން ފެށުނު ލަފުޒަކަށްވާނަމަ މާތް މީހުންނާއި އެންމެ މާތް މީހުންނާ މުޚާޠަބުކުރުމަށް "ކަލޭފާނު" "ކަލޭގެފާނު" "މަނިއްޕުޅު"، "މަނިކުފާނު"، "ބޭފުޅާ" ފަދަ ކިތަންމެބަދަލުނަމެއް އޭރުގައިވެސް ގެންގުޅޭނެއެވެ. ނަތިޖާއަކަށްވާނީ މާލޭބަހުރުވައިގައި "އިނބަ" އަށް އޮތް މަޤާމު މުޅިން ގެއްލިގެން ދިޔުމެވެ.   އެއްވެސްޝައްކެއްނެތް ގޮތުގައި މިއަދު ވެސް އަޅުގަނޑުމެން ޤަބޫލުކުރާން ޖެހޭނެޙަޤީޤަތަކީ އިނގިރޭސިބަހުން ބޭނުންކުރާ “YOU” ގެ ބަދަލުގައި ދިވެހިބަހުގައި"ކަލޭ" ބޭނުން ނުކުރެވޭކަމެވެ. އަދި ހައްދުންމަތީ ބަހުރުވައިގައިބޭނުންކުރާ "އިނބަ" އަކީ ވާހަކަ ދެކެވޭ ދެވަނަ ފަރާތާ މުޚާޠަބުކޮށް ބޭނުންކުރުމަށް މިއަދު ވެސް އެންމެ އެކަށީގެންވާ ބަދަލުނަމެއްކަމެވެ. ކޮންމެއަކަސް ވާހަކަ ދެކެވޭ ދެވަނަ ފަރާތަށް ބޭނުންކުރާނެ އެކަށީގެންވާބަދަލުނަމެއް ޢާއްމު އަދަބީ ބަހުރުވައިގައި ނެތްކަމުގެ އުނިކަން މިއަދުއަޅުގަނޑުމެން މިގެންދަނީ އިޙުސާސްކުރަމުންނެވެ. ވީމާ "އިނބަ" ގެހަޤީޤަތެއްކަމަށް ދެންނެވެން އޮތީ "އިނބަ" އަކީ މާލޭ ބަހުރުވައިގައިބޭނުންކުރެވެމުން އައި ބަދަލުނަމެކެވެ. އަދި މިއަށް ވުރެ ވެސް ބޮޑުޙަޤީޤަތަކީ ވާހަކަ ދެކެވޭ ދެވަނަ ފަރާތާ މުޚާޠަބުކުރެވޭ ބަދަލުނަމެއްކަމުގައި މުޖުތަމަޢުން "ކަލޭ" ޤަބޫލުނުކުރާކަމެވެ.     ވީމާ "އިނބަ" އަށް ކުރީންވެސް ލިބިފައި އޮތް ޙައްޤު މަޤާމު އަލުން އިޢާދަކުރުމަށް ވިސްނުމަކީ ކޮންކަހަލަ ކަމަކަށް ވާނެބާވައެވެ!؟

---------------------ނިމުނީ

Gallery: އެކި ހަނދާންތައް:

: އެކި ހަނދާންތައް

Lanka Trip = "Gampola" (15/12/2014)

Lanka Trip = "Gampola" (15/12/2014)

Lanka Trip = "New Year" (1/1/2015)

Lanka Trip = "New Year" (1/1/2015)

Lanka Trip = "New Year" (1/1/2015)

Lanka Trip = "Gampola" (15/12/2014)

Gallery: އެކި ހަނދާންތައް:

އެކި ހަނދާންތައް:

Picnic Day @ Mundoo (4/11/2015)

Picnic Day @ Mundoo (4/11/2015)

Others; ދިވެހި ރެސިޕީ: އެޕަލް ކޭކް

ރެސިޕީ: އެޕަލް ކޭކް

Google Picture

ބޭނުންވާ ތަކެތި:

1 ޕެކެޓް ޔެލޯ ކޭކް މިކްސް

3 ބިސް

1 ދަޅު އާފަލް ޕައި (ފޮތިކޮށްފައި)

3/4 ޖޯޑު ހަކުރު (ބްރައުން)

1 ސަމްސާ ފުށް

1 ސަމްސާ ބަޓަރު

1 ސައިސަމްސާ ފޮނިތޮށި

1 ޖޯޑު ވޯލްނަޓްސް (ކޮށާފައި)

ތައްޔާރުކުރާނެ ގޮތް

އެންމެ ފުރަތަމަ 175 ޑިގްރީއަށް އަވަން ހޫނުކޮށްލުމަށްފަހު  ޓްރޭގައި ތެޔޮ އުނގުޅާލާށެވެ. ކުޑަ ފުށްކޮޅެއް ސްޕްރިންކްލް ކޮށްލާށެވެ. ދެން ކޭކް މިކްސް، ބިސް އަދި ޕައިތައް އެއްކޮށްލާށެވެ. ދެން ޓްރޭގައި ރަނގަޅަށް ފަތުރާލާށެވެ. ދެން އެހެން ތައްޓެއްގައި ހަކުރު، ފުށް، ބަޓަރު، ފޮނިތޮށި އަދި ވޯލްނެޓް ކޮޅު އެއްކޮށްލާށެވެ. ދެން މި މިކްސް ކުރިން ތައްޔާރު ކުރި މިކްސްގެ މައްޗަށް ސްޕްރިންކްލް ކޮށްލާފައި 35-40 މިނެޓް ވަންދެން ފިހެލާށެވެ. ހިހޫ ވަންދެން ބަހައްޓާލަން ވާނެއެވެ.

Others: ޝަރަފުކުރުނީސް

http://en.wikipedia.org/wiki/Rondeau_%28poetry%29

ޝަރަފުކުރުނީސް:

Princess Diana (20/05/2016)

ޕޯލް ހެންސްފޯރޑް

ތަރުޖަމާ: ޙުސައިން ސިރާޖު 

ތިރީގައި މިވަނީ ލޭޑީ ޑައާނާގެ ހަށިގަނޑު ފަރަންސޭސިވިލާތުން އިނގިރޭސިވިލާތަށް ގެންދިޔުމުގައި ބައިވެރިވި އިނގިރޭސި ވައިގެ ސިފައިންގެ މީހަކު ލިޔެފައިވާ އޭނާގެ ހިތުގެ އިޙްސާސް ކަމުގައިވާ ޅެން “ގާޑް އޮފް އޮނަރ” ގެ ތަރުޖަމާއެކެވެ.

The burden I bear is more heavy than lead.The physical weight is a thing that I share, 
but the loss that I feel will not leave my head.Why did you have to die? Why is death so unfair? 

އުފުލަން ޖެހިފައި މިވާ، ހިތާމަ ތިމަރަ އަށްވުރެ ބަރެވެ.
ފުރާނައެއް ނެތް ހަށިގަނޑުުގެ ބަރު އަހަރެން ހިއްސާކުރީމެވެ.
އެކަމަކު ބީވުމުގެ އިޙްސާސް އަހަރެންގެ ސިކުޑިއަކާ ވަތްކެއް ނުވާނެއެވެ.
ތިބާ އަވަހާރަވާންޖެހުނީ ކީއްވެގެންތޯއެވެ؟ 
މަރު އެހާ ނާއިންސާފީ ކީއްވެ ހެއްޔެވެ؟

I am close to you now. Yes, touching my hair
the flag with its lions of gold and of red
that wraps round your coffin. I know you are there.The burden I bear is more heavy than lead.

އަޅުގަނޑު ތިބާޔާވަރަތް އަރިހުގައި ވީމެވެ. އާނއެކެވެ. 
އަޅުގަނޑުގެ އިސްތަށިގަނޑު ބީހޭ ހިސާބުގައެވެ.
ރަތާއި ރަންކު ލައަރާ ސިންގާގެ ދިދަ ވަނީ،
ތިބާގެ ސަންދޯކުގައި އޮޅައިލެވިފައެވެ. 
ސަންދޯކުގައި ވަނީ ކަލާކަން އޅުގަނޑަށް އެނގެއެވެ.
އުފުލަން ޖެހިފައިފައި މިވާ، ހިތާމަ ތިމަރަ އަށްވުރެ ބަރެވެ.

My comrades move with me in slow, solemn tread.Our eyes are all fixed in an unseeing stare.Our shoulders support you in your oaken bed.The physical weight is a thing that I share.

އަޅުގަނޑުގެ އެކުވެރިން މަޑުމޮޅި ކަމާއިއެކު ކުރިއަށް ދިޔައީ ކަރުނަ އަޅަމުންނެވެ.
އަޅުގަނޑުމެންގެ ލޯތައް ހުއްޓިފައިވަނީ ނުފެންނަ އެއްޗަކާއި ދިމާއަށެވެ.
އަޅުގަނޑުމެންގެ ކޮޑުމަތީ، ތިބާގެ ލަކުޑީގެ ދާންއުފުލީމެވެ. 
ފުރާނަ ނެތް ހަށިކޮޅުުުގެ ބަރު އަޅުގަނޑު ހިއްސާކުރީމެވެ.

As I feel the world watching I try not to care.My deepest emotions are best left unsaid.Let others show grief like a garment they wear, 
but the loss that I feel will not leave my head.

މުޅިދުނިޔެ ބަލާކަން އަޅުގަނޑަށް އިޙްސާސް ކުރެވުނެވެ. 
އަޅުގަނޑު އެކަމާ، އަޅައިނުލައިވޭތޯ ބެލީމެވެ. 
އަޅުގަނޑުގެ ފުން ޖަޒުބާތު ވަނީ ރަނގަޅަށް ބަޔާންނުކުރެވި ދޫކޮށްލެވިފައެވެ.
އެހެން މީހުންގެ ހިތާމަ އެ މީހުން ލައިފައިވާ (ކަޅު) ފޭރާންތަކުން ހާމަކުރުމަށްް ދޫކޮށްލަމެވެ.
އެކަމަކު ބީވުމުގެ މި އިޙްސާސް އަޅުގަނޑުގެ ސިކުޑިއަކާ ވަތްކެއް ނުވާނެއެވެ.

The flowers they leave like a carpet are spread, 
in the books of remembrance they have written, ‘Somewhere
a star is extinguished because you are dead.
Why did you have to die? Why is death so unfair? ‘

މީހުން ދޫކޮށްދިޔަ ގުލްދަސްތާތަކުން ތަނުގައި ވަނީ މަލުގެ ދޫލައެއް ފެތުރިފައެވެ.
ހަނދާނުގެ ފޮތުގައި އެމީހުން ލިޔެފައިވަނީ ” ކޮންމެވެެސް ތަނެއްގައި
ތަރިއެއްގެ ފިޔަޖެހުން ހުއްޓިއްޖެއެވެ.” އެއީ ކަލާ އަވަހާރަވުމުންނެވެ.
ތިބާ އަވަހާރަވާން ޖެހިވަޑައިގަތީ ކީއްވެ ތޯވެ؟
މަރު އެހާ ނާއިންސާފީ ކީއްވެ ބާވައެވެ؟ “

The tears that we weep will soon grow more rare, 
the rawness of grief turn to memory instead.
But deep in our hearts you will always be there,
and I ask, will I ever be able to shed
the burden I bear?

އަޅުގަނޑުމެން އޮހޮރި ކަރުނަ ދާނީ ހިކެމުން ދޭތެރެ ދުރުވަމުންނެވެ.
ދެމިގެން މި ދާ ހިތާމަ ބަދަލުވެދާނީ ހަރުލައިފައިވާ ހިތި ހަނދާންތަކެއްގެ ގޮތުގައެވެ. 
އެހެނަސް ތާއަބަދު އޅުގަނޑުމެންގެ ހިތުގެ އެންމެ ފުންމިނުގައި ވާނީ ހަމަ ތިބާއެވެ.
އަޅުގަނޑުގެ އަމިއްލަ ނަފުސާ ސުވާލުކުރެވުނެވެ. 
ދުވަހެއްގައި ވެސް މި ވަރަށް ކަރުނައަޅަން ޖެހޭވަރުގެ، ފުން ހިތާމައެއް އަހަރެންނަށް ދިމާވެދާނެ ބާވައެވެ؟

———————————–

Stories: ސާރިދޯޅުގެ ނަސޭހަތް

ސާރިދޯޅުގެ ނަސޭހަތް

އެއްސަރެއްގައި

ދެރަހުމަތްތެރިން:  ދެރަހުމަތެރިން ހިގާލަން ދިޔުން.

ދެރަހުމަތްތެރިން:  މުސްކުޅި ދައިތައަކާ ދިމާވުން،

މުސްކުޅި ދައިތަ:  ހެދުމެއްފަހުމަށް އެދުން،

ދެރަހުމަތްތެރިން:  ހެދުން ފައިދިނުމުން ދައިތައަށް، ބަދަލުގައި ދެވޭނެ އެއްޗަކަށް އެދުން.

މުސްކުޅި ދައިތަ: 12 ގުޅި މާމުތް ދޭނެކަމަށް ބުނުން.

ފަހާމީހާ: އަހަރެން ގެއަށް ގޮސް ދައްތައަށް ހެދުން ފަހައި ދޭނެމެވެ. މިހާރު މާމުތް ހިފައިގެން އަންނާށެވެ.

(މުސްކުޅި ދައިތަ، އެ މީހުންނަށް އިތުބާރުކޮށްފައި މާމުތް ދިނެވެ.)

(މާމުތް ގުޅިތައް ލިބުމުން ދެރަހުމަތްތެރިން ދަތުރަށް ހިގައިގަތެވެ.)

(އިސާހިތަކު ކުޑަ އަވަށް ގަޑަކަށް ދެވުނެވެ. އެ އަވަށުމީހުން ތިބީ އެމީހުންނާ  ދިމާކުރަން އަންނަ ސާރިދޯޅެއްގެ ސަބަބުން ވަރަށް ބިރުގަނެ ދެރަވެފައެވެ.)

(އެ އަވަށުގެ ވެރިޔާ ދެރަހުމަތްތެރިން ގާތު ބުނީ އެރަށުގެ ޖަންގަލި ތެރެއަށް ވަދެހެދުމީ ރައްކާތެރިކަމެއްނޫނެވެ. އެކަމާ ވަރަށް ހިނިއައެވެ.)

ފަހާމީހާ: އެސާރިދޯޅަކަށް އަހަރުމެންނަށް އެއްކަމެއްވެސް ނުކުރެވޭނެ.

މާވަޑި: އަހަރެމެންނަކީ އެކަހަލަ ކިތަންމެ ޖަނަވާރެއް މާރާހަދާފަ ތިބި ބައެއް

( މިވާހަކަތައް އަޑު އެހުމަށް ފަހު)

އަވަށު ކައުންސިލަރު: އެހެންވެއްޖާ ކަލޭމެން އެސާރިދޯޅު މަރާލަދޭންވީނު.

ދެރަހުމަތްތެރިން: ސާރިދޯޅު މަރާލުމުން ކަލޭމެން އަހަރުމެންނަށް ދެވޭނީ ކޮންއެއްޗެއް ހެއްޔެވެ؟

އަވަށު ކައުންސިލަރު: 12 ގަނޑު ރަން ހަދިޔާއެއްގެ ގޮތުގައި ދޭނަމެވެ. އެކަމަކު އެސޮރުގެ ހަންގަނޑު ގެނެސްދޭން ޖެހޭނެއެވެ.

(ކުރީ ފަހަރު މުސްޅި ދައިތަ އަތުން މާމުތް ނެގި ފަދައިން މި އަވަށުމީހުންގެ އަތުންވެސް ރަންތައް ހޯދުމަށް ފަހު ޖަންގަލިތެރެއަށް ވަނެވެ. ސަރިދޯޅުގެ ހަންގަނޑު ހިފައިގެން އަންނާނެ ވަގުތަކަށް ބެލުމަށްޓަކައި އަވަށު މީހުން ނުކުމެތިއްބެވެ.)

(މާދުރަށް ނުދެވިގެން އުޅެނިކޮށް  ވަރަށް ވަރުގަދަ އަޑުފަށް ގަނޑެއް އިވެންފެށިއެވެ. އެއީ އެ އަވަށަށް އުނދަގޫ ކުރާ ބިރުވެރި ސާރިދޯޅެވެ. ހަމަ އެއާ އެކު ކުރިމަތިން ސާރިދޯޅު ފެންނަށް އޮތެވެ.)

(މިސޮރު ފެނުމާއެކު ބިރުން ތެޅިފޮޅިގަތެވެ. ފަހާމީހާ ދުފައި ކައިރީގައި ހުރި ގަހަކަށް އެރިއެވެ. މިއާއެކު މާވަޑިއާ ހޭނެތިގެން ވެއްޓުނެވެ.)

(އެއާއެކު ސާރިދޯޅު މާޑިކައިރިއަށް ގޮސް މާވަޑިޔާގެ ވަސްބަލާހެދިއެވެ. މިތަން ދެކެފައި ގަންބިރުން ފަހާމީހާގެ އަތުގައި އޮތް މާމުތް ގުޅިތައް ވެއްޓުނެވެ. ހަމަ ވެއްޓުމާއެކު ސާރިދޯޅު މާމުތް ބުއިމަށްޓަކައި މާމުތް ގުޅިތައް ކައިރިއަށް އައެވެ.)

(ދެން މަޑުމަޑުން ދެރަހުމަތްތެރިން ސަލާމަތްވުމަށްޓަކައި އަޅައި ދުއްވައިގަތެވެ. ދުރަށް ގޮސް ހަމަޖެހިލުމަށްފަހު، ފަހާ މީހާ އބަ ސުވާލު ކުރެއެވެ.)

ފަހާމީހާ: މާވަދިޔާގެ ކަންފަތް ދޮށުގައި ސާރިދޯޅު ބުނީކީކޭ ހެއްޔެވެ؟

މާވަޑިޔާ: ސާރިދޯޅުބުނީ " ހަންގަނޑު ވިއްކާޅުމުގެ ކުރިން ފުރަތަމަ އަހަރެން ހިފާށެވެ."

މިހެން ބުނުމުން ފަހާމީހާ ހިތައް އެރިއެވެ. އަހަރަމެންނަށް ކަންތައް މިކުރެވުނީ ރަނަގަޅަކަށް ނޫނެވެ.

ދެރަހުމަތްތެރިން:  ހެދުން ފެހުމުގެ ކުރިން މުސްކުޅި ދައިތަ އަތުން މާމުތް ނެގުނުކަން ވަރަށް ދެރައެވެ. އަވަށުމީހުން އަތުން، ސާރިދޯޅު މަރާލުމުގެ ކުރިން ރަންތައް ނެގުނުކަމީވެސް ދެރަކަމެކެވެ.

މިދެރަހުމަތްތެރިންނަށް މި ދިން ނަސޭހަތް ވަރަށް ރަނގަޅަށް އަޑުއަހައި އެ ބަސްކޮޅުން ޢިބްތަތް ލިބިގަތެވެ. އަދި މިއަށް ފަހު މިކަހަލަ ކަމެއް ދުވަހަކުވެސް ނުކުރުމަށް އަޒުމު ކަނޑައެޅިއެވެ.

_______________

ނިމުނީ

Stories: ލޯތްބާ ދުރަށް

http://www.kuruvaahaka.com/2013/06/Loaithbaa-Dhurah.html

ލޯތްބާ ދުރަށް

ސުވީތާގެ ކާވެނީގެ ތާރީޚު ކަނޑައަޅަން ގޭ މީހުން ވިސްނަމުންދާތާ ކިތަންމެ ދުވަހެކެވެ.
“ދޮންކަނބުލޮ އެހެރީ ބޮޑުވެ ފުރާވަރަށް އަރާފަ.” މަރިޔަންފުޅު ރައްޓެހިން ގާތު ބުނެއެވެ.” އެކަމަކު އޭނާ އަދިވެސް އެ އުޅެނީ ކުޑަކުއްޖެއްހެން. އަބަދު ގައިސްއާ އެހާ ގައިގޯޅިކޮށް ނޫޅޭށޭވެސް އަހަރެން މިހާރު ބުނެފިން.”

“ދެން ތި ދެމީހުން އަވަހަށް ދެވަންވީނު.”

“އަލިމަނިކުވެސް މަގޭގާތު ތިހެން ބުނެފި.” މަރިޔަންފުޅު ބުންޏެވެ. “
އެކަމަކު ރަންދޯދިގޭ ސަކީނާ އެބޭފުޅުންގެ ޝަރަތުއާ އޭނަޔާ ދެވަންވީނޫންހޭވިދާޅުވާވަރުން މިހުންނަނީ ތިކަމާ ދޭތެރޭ ގޮތެއް ނިންމަން ނޭނގިފަ. އަނެއްކޮޅުން ޝަރަތުގެ މާމަޔާ އަހަރެންގެ މާމަ އެއީ ދެބޭން.”
“ތިއޮތީ މާރަނގަޅު ގޮތެއްނު.” އެހެން އަންހެނަކު ބުންޏެވެ. “ސަކީނާމެންބޭފުޅުންނަކީ މާލޭގެ ގަދަރުވެރިން. ތަނަވަސްކަމުގެ އަހުލުވެރިން. އަނެއްކާއާއިލީގޮތުން ގުޅިފަ. އަވަހަށް ތިޔަކަންތައް ކުރަން މަށަށް ފެންނަނީ. އޭރުން އަހަރެމެންނަށްވެސް ބައެއްފަހަރު ރިސޯޓަށް ޖައްސާލެވޭނެއެއްނު؟”އަަހަރެން މާލެ އައި އިރު އަހަރެންގެ އުމުރުން ވާނީ ދިހަވަރަކަށް އަހަރެވެ. އޭރު ސުވީތާގެ އުމުރުންވާނީ ފަސްވަރަކަށް އަހަރެވެ. އަހަރެން އައިތަނުން ސުވީތާއާ އަހަރެން ގުޅިއްޖެއެވެ. ކޮއްކޮ ބޭބެގެ ގުޅުމަކުންނެވެ. އެންމެ ގާތް އެކުވެރިއެއްގެ ގުޅުމުންނެވެ. ބައިވެރިޔެއްގެ ގުޅުމުންނެވެ.އަހަރެމެން ދެކުދިން އެކީގައި ކުޅެ ސަމާސާކޮށް ސަކަރާތް ޖަހަން ހުރިހާވަގުތަކު އެކު އެކީގައި ވަގުތު ހޭދަ ކުރަމުން ގެންދިޔައިމެވެ. ސުވީތާއަކީ އަލިމަނިކާއި މަރިޔަންފުޅުގެ ލޮލުގެ ކޮޔެވެ. ދަރިންތަކެއް ލިބި ދަރިން މަރުވެ ދިއުމަށްފަހު ހުރި ހަމަ އެކަނި ދަރިފުޅެވެ.ސުވީތާ ރޯލާތަން ދެކޭކަށް ނުވަތަ އޭނާގެ ލޮލުން އެންމެ ކަރުނަ ތިއްކެއް އަންނަތަން ދެކޭކަށް ވެސް އެ ދެމަފިރިންނަކަށް ކުޅަދާނައެއް ނޫނެވެ. އޭނާ ހިނިތުންވެފައިވާ ތަން ފެނިއްޖެނަމަ އެދެމަފިރިން ތިބޭނީ އުފާވެފައެވެ. އެހެންކަމުން ސުވީތާގެ ރީތި ތުންފަތުން ހިނިތުންވުން ނޫން ސިފައެއް އެކަކަށްވެސް ފެނިފައެއް ނުވެއެވެ.ސުވީތާގެ ރީތި ކަމުގެ އިތުރުން އޭނާ ކިޔެވުމަށް ވެސް އެހާ މޮޅެވެ. ބޮޑުވަމުން ދާވަރަކަށް އޭނާ ދަނީ ރީތިވަމުންނެވެ. މޮޅުވަމުންނެވެ. ބަގީޗާއެއްގައި އުޅޭ ކޮކާލެއްހެން އޭނާ އުފަލާއެކު އުދުހެމުން ދެއެވެ. ފިކުރެއް ޚިޔާލެއް ނެތިއެވެ.ސުވީތާގެ ރައްޓެއްސަކީވެސް ބޭބެއަކީވެސް އަހަންނެވެ. އަހަރެން އައީއްސުރެން ސުވީތާ އުޅެމުންދާ އުފާވެރިކަން ފެނުމުން އޭނާގެ މައިންބަފައިންވެސް އަހަންނާ މެދު ޚާއްސަ ގާތްކަމެއް ބާއްވަން ފަށައިފިއެވެ. އަހަންނަކީ އެމީހުންގެ ހުރި ފިރިހެން ދަރިފުޅު ކަމަށް ބަލައި އަހަންނަށްވެސް ސުވީތާއަށް ދޭ ހުރިހާ ލޯތްބެއް އެމީހުން ދޭން ފަށައިފިއެވެ.ސުވީތާ ކިޔަވަނީ އަމީނިއްޔާއިންނެވެ. އަހަރެން އީޕީއެސް އިންނެވެ. ސްކޫލްނިންމާފައި ފިލާވަޅު ދަސްކުރުމަށާއި އެހެނިހެން ކަންކަމުގައި ދެމީހުން މޭޒުދޮށުގައި އެތައް އިރަކު ތިބެމެވެ. ނިދަން ވަންދެން އެކުގައި ތިބެމެވެ. އަހަރެމެންގެ މި ގުޅުމާއި ލޯބިވެތިކަން ފެނުމުމުން އަލިމަނިކާއި މަރިޔަންފުޅުގެ ދިރިއުޅުމުގެ ހުރިހާ އުފަލެއް ފުރިހަމަވެފައި ވާހެން ހީވެއެވެ. އެ ދެމަފިރީންގެ ހުރިހާވެސް އުފަލަކީ އަހަރެމެން ދެކުދިން ހިތް އެދޭހާ ކަމެއް ފަހިކޮށް ދިނުމެވެ. އަހަރެމެންގެ ހުރިހާވެސް ކަމަކީކިޔެވުމެވެ. ކިޔަވައިގެން މޮޅު ވުމެވެ. އެނޫން އެދުމެއް އެދެމަފިރިންގެ ނެތެވެ.އެކުއެކީގައި އުފާވެރި ވެއްޓެއްގައި އަހަރެމެން ދެކުދިން ބޮޑުވަމުން ބުއްދި ޖެހި ދުނިޔެއަށް ލޯހުޅުވި ހޭވެރިކަން ވަމުން އައެވެ. ވިޔަސް އަހަރެމެން ދެކުދިންގެ މި ގުޅުމަކަށް މައިންބަފައިންގެ އެއްވެސް ހުރަހެއް ނޯވެއެވެ. ސުވީތާ ކިތަންމެ ގިނަ އިރަކު އަހަރެންގެ ކޮޓަރީގައި އިނަސް، އަދި އަހަރެން ސުވީތާގެ ކޮޓަރީގައި އިނަސް އެއްވެސް މަސްއަލައެއް ނުޖެހެއެވެ. އެއްޗެއް ނުބުނެއެވެ.އަހަރެމެން ދެކުދިންގެ ގްރޭޑް މަތިވަމުން ދިއުމާއި މައުލޫމާތު އިތުރުވަމުން ދިއުމާއި ތަފާތު ފޮތްތައް ކިޔުމުގެ ސަބަބުން ކުރީގައި ނޭނގޭ ކިތަންމެ ކަންތަކެއް އެނގެމުން ދިޔައެވެ. އެހެނަސް އަހަރެމެން ދެކުދިންގެ ދެމެދުގައި އޮންނަނީ ސާފުތާހިރު ގާތްކަމެކެވެ.އެއީ އެންމެ ފަހު އިމްތިހާނުގެ ފަހުން ލިބުނު ޗުއްޓީގެ ފުރަތަމަ ދުވަހެވެ. އެތައް އަހަރެއް ވަންދެން ހުއްޓާނުލައި ކިޔެވުމުގެ ކަންތަކުގައި އުޅެ އެކަންތަކުން މިނިވަންވި ދުވަހެވެ. އަހަރެން އޮތީ އަވަހަށް ތެދުވާ ގޮތަކަށް ނޫނެވެ. ފިނި ދުވަހެއް ވީމާ ވެސް ބޭނުންވީ އޮވެލާށެވެ. މުޅި ދުވަސް އެއްކޮށް އެހެން ހޭދަކޮށްލާށެވެ.

"ނުނިމޭ"